'2Doc: Bewaarders' bij de VPRO
'Mensen zijn extreem hierbinnen: onvoorspelbaar, angstig, gewelddadig. Je moet zo alert zijn, altijd. Ik zie alles, hoor alles, ruik alles; je moet in het hoofd zitten van die jongens. Wat denkt-ie, wat ziet-ie? Praten, contact maken, vertrouwen winnen, ook voor mijn eigen veiligheid. Ik observeer hen, maar zij letten ook op mij, misschien nog wel meer.'
Aldus een gevangenisbewaarder in Marc Schmidts documentaire Bewaarders. Schmidt kreeg de unieke kans het dagelijks werk van bewaarders in de splinternieuwe gevangenis in Zaanstad, de grootste en modernste van Nederland, vanaf het allereerste begin te volgen.
Het nieuwe beleid van Justitieel Complex Zaanstad is erop gericht de gedetineerden met digitale technieken en een nieuw ‘bejegeningsbeleid’ tot meer zelfstandigheid te bewegen. Meer eigen verantwoordelijkheid moet hen beter voorbereiden op de terugkeer naar de burgermaatschappij. Met intense observaties van confrontaties tussen bewaarders en gevangenen zien we de gevangenisbewaarders van afdeling Noord gestalte geven aan het nieuwe beleid. Zijn hun 'boeven' wel in staat tot zoveel zelfstandigheid? Is het mogelijk voor het personeel alles in goede banen te leiden? Helemaal sinds het aantal gedetineerden met afwijkend gedrag en psychische stoornissen de laatste jaren toeneemt. Hoe gaan de bewaarders om met de manipulatie, agressie en hulpbehoevendheid van deze mensen? In hoeverre zijn bewaarders zelf gevangenen van het nieuwe systeem geworden?
Ruim een jaar lang filmde Marc Schmidt het leven op afdeling Noord van Justitieel Complex Zaanstad om te ontdekken dat gevangenisbewaarders soms moeilijk overeind blijven in de claustrofobie van de dagelijkse omgang met gevangenen. Bewaarders zet daarmee aan tot nadenken over hoe wij als maatschappij met gedetineerden én hun bewaarders willen omgaan.
Bewaarders
Scenario en regie: Marc Schmidt, camera: Wiro Felix, Jean Counet, geluid: Hens van Rooij, Marcel de Hoogd, Erik Leek, montage: Patrick Schonewille, Katarina Türler, creative producer: Harmen Jalvingh, producent: Janneke Doolaard
De films van documentairemaker Marc Schmidt kenmerken zich door een persoonlijke, intieme werkwijze met ruimte voor fictieve elementen. Hij regisseerde de afgelopen jaren onder meer De wand (2016), Het Chimpansee Complex (2014) en Gouden Kalf-winnaar De regels van Matthijs (2012).
De Teledoc Bewaarders is een coproductie van DOXY en de VPRO, in samenwerking met CoBO en het Nederlands Filmfonds. Een Teledoc is een lange documentaire met een eigentijds Nederlands onderwerp dat op een prikkelende, toegankelijke en cinematografische manier wordt verteld en bestemd is voor een groot publiek.
'2Doc: Bewaarders', maandag 19 februari om 20.25 uur bij de VPRO op NPO 2.
